Jaka jest natura umysłu? Umysł nie jest substancją ani przedmiotem
materialnym, lecz pulsowaniem światła Jaźni. Umysł nie jest niczym
innym, jak zawężoną formą Świadomości, tej samej Świadomości,
która stworzyła wszechświat[Pratyabhijnahridayam] powiada:
„Kiedy Cziti, Świadomość uniwersalna, schodzi poniżej swojego
wzniosłego stanu czystej Świadomości, staje się czittą-umysłem”.
Naturą Świadomości jest tworzenie i nawet wtedy, kiedy się
ogranicza, żeby stać się umysłem, nie traci swojej prawdziwej natury.
Tak jak w świecie zewnętrznym Świadomość uniwersalna stwarza
nieskończone wszechświaty, podobnie, kiedy zawęża się ona, aby stać
się umysłem, stwarza nieskończone wszechświaty wewnętrzne.
Jeżeli przyjrzymy się umysłowi, zobaczymy, że w każdej chwili daje
on początek nowym wewnętrznym światom myśli i fantazji,
podtrzymuje je na pewien czas, a potem pozwala, aby się rozpłynęły.
Ten proces trwa nieustannie. Nawet kiedy śpimy, umysł stwarza
światy snów. Umysł jest nieposkromiony, ponieważ jest on czystą
energią Świadomości.
UMYSŁ W STANIE REALIZACJI
Jaka jest rola umysłu w stanie realizacji i czego doświadcza umysł w
tym stanie? Czy nadal pojawiają się w nim idee?
Nawet po osiągnięciu realizacji Jaźni umysł pozostaje żywy. Umysł
nigdy nie przestanie istnieć, chociaż może zmienić się jego charakter.
Kiedy umysł wybiega i krąży pomiędzy przedmiotami zewnętrznymi,
staje się ograniczony. Otoczony zostaje zanieczyszczeniami świata
zewnętrznego. W stanie realizacji Jaźni zmniejsza się tendencja
umysłu do wybiegania na zewnątrz. Zamiast na zewnątrz, umysł
zwraca się do wewnątrz. Kiedy wybiega na zewnątrz i krąży pomiędzy
przedmiotami otaczającego nas świata, przybiera formę tych
przedmiotów. W ten sam sposób, kiedy zwraca się do wewnątrz,
roztapia się w Jaźni i przybiera formę Jaźni. Realizacja nie jest
niczym innym, jak roztopieniem się umysłu w Jaźni. W pismach
świętych stan ten nazywany jest śmiercią umysłu, ale w
rzeczywistości umysł nie umiera. Roztapia się w Jaźni i jednoczy z
nią. Umysł nie traci swoich właściwości, ale przestaje być czymś
odrębnym od Świadomości.
Dopóki istnieje ciało i musimy żyć na tym świecie, umysł pomaga
nam w wykonywaniu zwykłych czynności. Jednakże w stanie
realizacji jego natura jest inna. Nie funkcjonuje jedynie jako zwykły
umysł; funkcjonuje z całą mocą Świadomości. Staje się
zrównoważony i wolny od myśli, staje się cichy. Odczuwanie
nieszczęścia to nic innego, jak sieć myśli, a kiedy przekraczamy myśl,
doświadczamy najwyższej rozkoszy. Co więcej, kiedy umysł jednoczy
się z Jaźnią, uzyskuje moc Jaźni. Wtedy może dokonać bardzo wiele.
Może nawet przekazywać Siakti za pomocą myśli.
POTĘGA JAŹNI
Jeżeli naprawdę chcemy uporać się z problemami umysłu, musimy
zwrócić się w głąb i obudzić naszą własną siłę wewnętrzną. Wtedy
umysł z łatwością podda się naszej kontroli i doświadczymy Jaźni w
sposób bardzo naturalny. Mówi się, że Jaźń można osiągnąć przez
wiedzę. Jednakże wiedza, która odkrywa przed nami Jaźń, nie jest
zwykłą wiedzą, jaką zdobywamy z książek czy w szkole. Jest to
wewnętrzne zrozumienie jedności, zdanie sobie sprawy z tego, że
stanowimy jedność z Absolutem. W jaki sposób zdobywamy tę
wiedzę? Przychodzi ona do nas spontanicznie, kiedy budzi się w nas i
rozwija nasza energia wewnętrzna.
Ta energia wewnętrzna znana jest jako Kundalini i żyje ona w
każdym człowieku.
Swami Munktananda